“The Only Game in Town: Central Banks, Instability, and Avoiding the Next Collapse” kitabının müellifi ve “Permacrisis: A Plan to Fix a Fractured World” kitabının ortak muharriri olan El-Erian, ABD iktisadına odaklandığı yazısında FED’in önünde mümkün ‘hedef üstü enflasyonu kabul etmek’ yahut ‘onu düşürmeye çalışmak ve ekonomiyi sakinliğe sürükleme riski’ seçenekleri olduğunu belirtiyor. Allianz’ın Baş İktisat Danışmanlığını da yapan El-Erian’ın makalesinden öne çıkanlar şöyle:
“…Jeopolitikle başlayalım. 2024’te Rusya, Ukrayna savaşında bir yıl önceki fikir birliği varsayımlarından daha büyük bir avantaj elde etti. Emsal formda, Gazze’deki İsrail-Hamas savaşından kaynaklanan insan acısı ve fizikî yıkım, birçok gözlemcinin esasen kasvetli olan beklentilerini aştı ve Lübnan üzere öteki ülkelere yayıldı. Güçlülerin görünürdeki dokunulmazlığı, dehşetli insani krizleri tedbire araçlarının yokluğuyla birlikte, birçok şahısta global tertibin temelde istikrarsız olduğu ve uygulanabilir rastgele bir bariyerden mahrum olduğu hissini derinleştirdi.
İç siyasetler, birçok ülkede çalkantı günlük bir nizam haline geldi. Avrupa’nın en büyük ekonomileri olan Fransa ve Almanya’da hükümetler çöktü ve Avrupa Birliği siyasi liderlikten mahrum kaldı. Ve Donald Trump’ın geçen ayki başkanlık seçimlerindeki zaferinin akabinde, Amerika Birleşik Devletleri yeni bir “karşı-elit”in siyasi nüfuzunda kıymetli bir artışa yol açması olası siyasi bir geçişe hazırlanıyor.
Bu ortada, Çin, İran, Kuzey Kore ve Rusya’dan oluşan bir “uygunluk ekseni” Batı’nın hükümran olduğu milletlerarası sisteme meydan okumaya çalışıyor. Artık misyondan alınan Güney Kore liderinin ani sıkıyönetim ilanından (ki bu süratle geri alındı) Suriye’deki Beşar Esad rejiminin çöküşüne kadar yaşanan öbür gelişmeler, istisnai jeopolitik ve siyasi oynaklık vaktinde yaşadığımız izlenimini güçlendirdi.
Geçtiğimiz yıl kimi kaygı verici makroekonomik gelişmeler de getirdi. Ülkeler düşük büyüme ve büyük bütçe açıklarıyla boğuşurken, Avrupa’nın rahatsızlığı derinleşti.
…Yine de, borsa piyasaları nispeten istikrarlı kaldı ve S&P endeksi için neredeyse 60 rekor yüksek kapanış dahil olmak üzere yüksek getiriler sağladı. ABD iktisadının harikulâde performansı bunun esas nedeni. Birçok ekonomistin beklediği üzere zayıflamaktan uzak, ABD daha da öne geçti.
…Bu muvaffakiyetin bir sonucu, ABD Federal Rezervi’nin bir yıl evvel piyasaların fiyatladığı yatıştırıcı 1,75-2 yüzde puanlık faiz oranı indirimlerini yapmamış olması… Bu eğilimin de devam etmesi bekleniyor: Aralık ayındaki siyaset toplantısında, Fed 2025’te daha az kesinti ve daha yüksek bir terminal (uzun vadeli) oranı sinyali verdi.
…ABD beklendiği üzere akranlarından daha âlâ performans göstermeye devam etse bile, hem büyüme hem de enflasyon açısından mümkün sonuçların yelpazesi genişledi. Aslında, global ekonomik ve siyaset sonuçları bir bütün olarak artık daha büyük bir mümkünlük kümesine tabi, zira aşağı istikametli riskler büyüdü. Öte yandan yapay zeka, hayat bilimleri, besin güvenliği, sıhhat hizmeti ve savunma üzere üst taraflı yenilikler bölümleri dönüştürebilir ve üretkenlik kazanımlarını hızlandırabilir.
Büyük bir siyaset sıfırlaması olmadığında, ABD için temel senaryom, iktisat akranlarından daha düzgün performans gösterse bile, biraz daha düşük bir anlık büyüme oranı ve yapışkan enflasyon içeriyor. Bu, Fed’e bir seçenek sunacak: amaç üstü enflasyonu kabul etmek yahut onu düşürmeye çalışmak ve ekonomiyi sakinliğe sürükleme riski.
Küresel olarak, ekonomik parçalanma devam edecek ve kimi ülkeleri rezervlerini ABD dolarından daha uzağa çeşitlendirmeye ve Batı ödeme sistemlerine alternatifler keşfetmeye itecek.
Küresel bir kıyaslama olan ABD on yıllık devlet tahvillerinin getirileri, çoğunlukla %4,75-5 aralığında süreç görerek yükselecek.
Finans piyasalarına gelince, şiddetli bir jeo-ekonomik mahallede “iyi ev” statülerini muhafazayı daha sıkıntı bulabilirler.
Şimdi işler bu türlü görünüyor. Lakin, 2025’te muhtemel ekonomik sonuçların daha geniş bir biçimde dağıldığını fark etmenin ötesinde, benimsenen temel çizgiyi gerçek gelişmelere karşı sistemli olarak test etmek hayati kıymet taşıyacaktır.”
Çeviri