Eşekler neredeyse her yerde rastlayabileceğimiz bir yük hayvanı ve tıpkı geçmişte olduğu gibi, düzenli olarak uzun mesafeler boyunca malzeme taşımak için kullanılırlar. Bir genetikçi ekibi de, artık bu geçmişin tam olarak ne kadar eski olduğunu öğrenmek istedi. Ekip, ilk eşeklerin ne zaman ve nerede evcilleştirildiğini belirlediklerini düşünüyor.
Ekip, 31’i eski eşeklere ait olan 238 eşek genomuna bakarak, Doğu Afrika’da evcilleştirilmiş eşeklerin en eski arkeolojik kanıtlarından kısa bir süre önce, yaklaşık MÖ 5.000 tarihinde olduğu düşünülen bir evcilleştirme olayı tespit etti. Araştırmaları kısa bir süre önce Science dergisinde yayınlandı.
Fransa’daki Université Paul Sabatier’de bir genetikçi olan çalışmanın ortak yazarı Ludovic Orlando, yaptığı açıklamada, “Horn+Kenya’yı, bugün ilk evcilleştirilenlere en yakın olan eşeklere ev sahipliği yapan bölge olarak belirledik” dedi ve devam etti: “Ancak bu, ataları yakınlardaki başka bir bölgede yaşamış olabileceğinden dolayı, eşeklerin anavatanının kesin konumunun burası olduğu anlamına gelmez.”
Bu yük hayvanlarının asıl ortaya çıkış noktasının Sudan veya Mısır ve hatta Afrika Boynuzu gibi kuzeydoğu Afrika’da bir yer olması en yüksek ihtimal olarak görülüyor. Ekip, eşeğin daha kesin başlangıç noktasını belirlemek için daha fazla arkeolojik çalışmanın gerekli olacağına inanıyor. Yeni kazılar, eşeğin evcilleştirilmesinin belirtilerini gösteren maddi kültürü ortaya çıkarabilir.
Orlando’nun da aralarında bulunduğu bir ekip, geçtiğimiz yıl atın genetik tarihi ve Doğu Asya’da evcilleştirilmesiyle ilgili ayrıntıları yayınladı. Bu son çalışma, bilim insanlarının iki hayvanın genetik geçmişleri ve bir araya geldiği yerler hakkında daha fazla ayrıntı bulmasına yardımcı olabilir.
Ayrıca araştırmacılar, Batı Afrika ve Avrupa arasında Roma dönemine kadar uzanan eşeklerin net dağılım modellerini haritaladılar ve Levant’ta yaklaşık 2.200 yıl önce var olan, daha önce bilinmeyen bir eşek soyunu belirlediler.
İnceledikleri 200’den fazla eşek genomu arasında, Roma Fransa’sından üç dişi eşekten ve altı erkek eşekten alınan genetik bilgiler de bulunuyordu. MS 200 ile MS 500 arasında bir tarihe sahip olduğu düşünülen bölge, büyük eşekler için bir üreme alanı gibi görünüyor. Araştırma ekibi, bölgenin Roma İmparatorluğu’ndaki eşek talebini karşılamaya yardımcı olan pek çok yerden biri olabileceğinden şüpheleniyor.
Arkeologlar, bu yılın başlarında insan tarafından yetiştirilen en eski melez hayvanın, bir eşek-yabani eşek melezi olan kunga olduğuna dair kanıtlar buldu. Orlando, son makalenin, eşeklerin ve atların kısır yavruları olan katırın kökenleri hakkındaki soruları yanıtlamaya da yardımcı olabileceğini düşünüyor…