KOBİ niteliğindeki şirketlerden oluşan Türkiye’nin ikinci 500 sanayi devi, üretimden satışlarda tarihi bir büyümeye imza attı. Borç yapısı ise telaş verici derecede bozuldu
Pandemi sonrasında yüksek taleple başlayan 2021’de hem ciroda hem de kârlılıkta değerli bir büyüme ivmesi yakalayan KOBİ’ler birebir süratle borç sarmalına girdi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının sonuçlarına nazaran 2021 yılında 500 şirketin üretimden net satışları, yüzde 77.5 oranında tarihi bir artış kaydederek 191.1 milyar TL’den 339.2 milyar TL’ye yükseldi. Satışlarda gerçek olarak yüzde 30.4’lük güçlü bir artışın kaydedildiği araştırmaya nazaran şirketlerin borçlarında da süratli bir yükseliş yaşandı. 2021 yılında şirketlerin mali borçları yüzde 75.9 oranında artarak 132.1 milyar TL’ye ulaşırken toplam borçları ise yüzde 86.9’luk artış ile 243.8 milyar TL’ye ulaştı.
Bu datalarla araştırmada, gelecek periyotlarda bir zincirleme tepki sonucu oluşabilecek bir ödemeler krizine dikkat çekildi.
FİNANSMAN MASRAFLARI ARTTI
Araştırmaya nazaran, 2021 yılında mali borçlar yüzde 75.9 oranında artarken geçmiş yıllardan farklı olarak öteki borçlardaki artış yüzde 102 ile daha yüksek bir oranda gerçekleşti ve 111.6 milyar liraya ulaştı. Yani şirketlerin faaliyetlerin finansmanında ve artan işletme sermayesi gereksiniminin karşılanmasında ticari borçlar çok daha fazla kullanıldı. Araştırmada borçların vade yapısında da gözle görülür bir kısalma kelam konusu olduğu tespitlerine yer verildi. 2021’de Türk Lirası’ndaki bedel kaybı, enflasyondaki artış ve faiz oranlarındaki yükselişin tesiriyle İSO İkinci 500’ün finansman sarfiyatları yüzde 114.4 oranında artarak 20.1 milyar TL’ye yükseldi.
Erdal Bahçıvan
Şirketler banka yerine ticari borçlanmaya gitti
Araştırma sonuçlarını pahalandıran İSO Lideri Erdal Bahçıvan bu sonuçların KOBİ seviyesindeki şirketlerin borçlanma yapısında önemli bir bozulmaya işaret ettiğine dikkat çekerek, “İSO İkinci 500 şirketleri faaliyetlerin finansmanında ve artan işletme sermayesi muhtaçlığının karşılanmasında ticari borçları çok daha fazla kullanmışlar. Bir diğer deyişle 2021’de endüstriciler, bankalara olan borçlarından çok daha büyük bir süratle diğer firmalara borçlanmışlar. Finansman şartlarının sıkılaştığı ve kredi imkanlarının daraldığı son devirlerde, sanayicilerimizin içinde bulunduğu bu durum, zincirleme tepki halinde gelişebilecek ödeme risklerine işaret etmesi bakımından son derece telaş vericidir” değerlendirmesini yaptı.
2021’in şampiyonları
2021 yılı sıralamasında Ege Seramik 980.1 milyon TL ile birinci sırayı aldı. İkinci sırada 979.8 milyon TL ile Kozlu Besin yer alırken, Kangal Termik Santral 979.7 milyon TL ile üçüncü oldu. 2021 yılında 500 şirketin faaliyet kârı yüzde 82.6’lik artışla 52.6 milyar TL’ye çıktı. İSO İkinci 500’ün bu yılki listesine 137 yeni sanayi kuruluşu girdi. Listeye geçen yılki İSO 1000 dışından giren yeni firma sayısı 80 oldu.