Enflasyonist telaşlar ve resesyon riski ortasında kalan merkez bankalarının faiz artırımlarına devam edeceği beklentileri, global çapta risk iştahının düşük seyretmesine neden oluyor. Bu kapsamda, bu hafta kararlarını açıklayacak olan ABD Merkez Bankası (Fed), İngiltere Merkez Bankası (BoE) ve Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) toplantıları öncesinde piyasalarda oynaklığın sürmesi bekleniyor. İsveç, İsviçre, Norveç, Tayvan, Mısır, Brezilya, Güney Afrika ve Endonezya üzere ülkelerin de faiz kararlarını açıklayacağı yeni haftada, yurt içinde ise gözler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplantısında olacak.
Geçen hafta ABD’nin beklentileri aşan enflasyon bilgilerinin akabinde, Fed’in federal fonlama oranı siyasetine başladığı 1990’lardan bu yana birinci kere 100 baz puanlık faiz artırımına gideceği ihtimali fiyatlanmaya başlamıştı. Faizlerde en az 75 baz puanlık artışa ise kesin gözüyle bakılıyor
Halihazırda para piyasasındaki fiyatlamalarda, Fed’in 75 ve 100 baz puanlık faiz artırımı ihtimali sırasıyla yüzde 80 ve yüzde 20 seviyesinde bulunuyor. Bankanın daha evvel 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesi daha muhtemel görülen gelecek ayki toplantısı için ise 50 baz puana yüzde 31,1 ve 75 baz puana yüzde 56,6 ihtimal veriliyor.
Öte yandan geçen hafta cuma günü Amerikan kargo devlerinden FedEx, iktisadın değerli ölçüde kötüleştiğini belirterek, mali kestirimlerini aşağı istikametli revize etti. Bu gelişmenin akabinde FedEx’in payları yüzde 20’nin üzerinde bedel kaybederken, New York borsasında da satıcılı seyir sürdü ve cuma günü Dow Jones endeksi yüzde 0,45, Nasdaq endeksi yüzde 0,90 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,72 kıymet kaybetti. Endekslerin geçen haftaki ortalama kaybı ise yüzde 4,8 oldu.
Dolar endeksindeki yükseliş sürüyor
Dolar endeksi geçen hafta yüzde 0,6 artışla 109,6’dan kapanmasının akabinde bugün 109,9’a yükselirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,45’te dengelendi. ABD’nin endeks vadeli kontratları, yeni haftaya da satıcılı başladı.
Avrupa tarafında, süregelen güç krizine ziraî üretimde besbelli düşüşe neden olabilecek gübre tedariki sorunları de eklendi. Avrupa Birliği (AB) yaptırımları nedeniyle bu krize karşılık veremediğini belirten Rusya, Birleşmiş Milletler’e 300 bin tonluk gübrenin özgür bırakılması davetinde bulundu. Cuma günü açıklanan kesin datalara nazaran, Avro Bölgesi’nde ağustosta yıllık enflasyon yüzde 9,1’le rekor düzeyde kalmaya devam etti. Bu gelişmelerle cuma günü Almanya’da DAX endeksi yüzde 1,66, Franca’da CAC 40 endeksi yüzde 1,31 ve İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,62 kıymet kaybetti. Endeksler, geçen hafta genelinde ise ortalama yüzde 2,2 düşüş kaydetti. Avro/dolar paritesi haftaya yüzde 0,2’lik azalışla 0,9990’dan başlarken, endeks vadeli kontratlar da yeni günde satıcılı seyrediyor.
Asya genelinde, Çin’de salgın önlemleri ile kapanan birtakım kentler bugün tekrar açılırken, Çin Merkez Bankası piyasaya yaklaşık 12 milyar yuan likidite enjekte etti. Banka ayrıyeten, 14 günlük karşıt repo faiz oranını yüzde 2,25’ten yüzde 2,15’e düşürdü. Çin’de talebin artacağı beklentileri ile Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,2’lik artışla 90,8 dolara çıktı.
Bugün Japonya’da ise resmi tatil münasebetiyle süreç yapılmazken, Japon yeni dolar karşısında gerilemeye devam etti. Kapanışa yakın Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,3 geriledi.
Yurt içinde ise geçen hafta Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, global çapta azalan risk iştahının tesiriyle satıcılı bir seyir izledi ve haftalık bazda yüzde 4,09 paha kaybederek 3.377,33 puandan kapandı. Dolar/TL paritesi geçen hafta yüzde 0,1’lik artışla 18,2555’ten tamamlamasının akabinde, bugün bankalararası piyasada 18,2740’tan süreç görüyor.
Analistler, global çapta enflasyon ve resesyon telaşlarını besleyen gelişmelerin mevcudiyetini koruduğunu belirterek, bu türlü bir ortamda yatırımcı fiyatlamalarında merkez bankalarının aksiyonlarının belirleyici olmaya devam ettiğini söyledi.
Bu hafta Fed ve BoE’nin faiz artırımlarına devam etmesinin beklendiğini, BoJ’un ise ultra gevşek para siyasetini muhafazasına rağmen zayıf yen karşısında kelamla yönlendirmesini sertleştirebileceğini ve ek önlemler açıklayabileceğini aktaran analistler, “şahin” para siyasetleri ortamında piyasalarda oynaklığın sürebileceğini kaydetti.
Analistler, bugün data gündeminin zayıf olduğunu ve Japonya’nın yanı sıra İngiltere’de de piyasaların kapalı olduğunu anımsatarak, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.280 puanın takviye, 3.440 ve 3.500 düzeylerinin direnç pozisyonunda bulunduğunu bildirdi.