Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde Kredi Garanti Fonu takviyelerine ait açıklamalarda bulundu.
Bakan Nebati’nin açıklamalarından satır başları şu formda:
“Bugün sizlerle, Sayın Cumhurbaşkanımızın 19 Aralık 2022 tarihinde açıkladığı 200 milyar liralık Hazine dayanaklı kefalet karşılığı 250 milyar liralık kredi paketin detaylarını paylaşmak üzere bir ortaya gelmiş bulunmaktayız.
Ülkemizin Türkiye Yüzyılı’nda emin adımlarla ilerlemesine vesile olacak yeni KGF paketimizin tüm iş dünyamıza ve müteşebbislerimize güzel olmasını diliyor, sizleri en kalbi hislerimle, muhabbetle selamlıyorum.
“Enflasyonda son 2 aydır düşüş eğilimine girdik”
Paketlerimizin ayrıntılarını açıklamadan evvel kısa bir iktisat değerlendirmesi yapmak istiyorum. Global salgında tüm dünyaya örnek olacak bir performans gösteren ülkemiz, global şoklar karşısında makroekonomik temellerinin ne kadar kuvvetli olduğunu bir kere daha kanıtlamıştır.
Bu durumun temelinde 20 yıldır elde edilen kazanımlar ile yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayanan Türkiye İktisat Modelimiz yer almaktadır.
Türkiye İktisat Modelimiz sayesinde enflasyon haricinde tüm makro ekonomik göstergelerde değerli güzelleşmeler sağladık. Enflasyon da son 2 aydır düşüş eğilimine girdik. Yılı yüzde 64,27 ‘lik bir oran ile OVP iddiamızın altında kapattık.
Bundan sonra da düşüş eğilimi devam edecektir. Gerçek bölümümüze enflasyon ile uğraş davetinde bulunduk. Onlar da sağolsunlar bu davetimize dayanak oluyorlar. Bu davetimize daha geniş kesitlerin dayanak olmasını arzulamaktayız.
“278,7 milyar TL vergi gelirinden vazgeçtik”
Bizler yüksek enflasyonun oluşturduğu sıkıntıların farkındayız ve enflasyonla çabayı en kıymetli önceliğimiz olarak görüyoruz.
Küresel güç fiyatlarında yaşanan değerli artıştan vatandaşlarımızın taban düzeyde etkilenmesi için dünyada eşine az rastlanır oranlarda doğal gazda yüzde 80, elektrikte ise birinci kademede yüzde 60 sübvansiyon sağlıyoruz.
Piyasa kontrolünü güçlendirmek suretiyle iktisadın tabiatına karşıt fiyatlamalara müsaade vermeyerek fahiş fiyat artışlarına müsaade etmiyoruz.
2022 yılında enflasyonun olumsuz tesirlerinden vatandaşımızı korumak için 278,7 milyar TL vergi gelirinden vazgeçtik. Ayrıyeten, vatandaşlarımızın alım güçlerini korumak için Hükûmet olarak fiyat siyasetlerinde da destekleyici bir duruş sergiliyoruz.
Geçtiğimiz Temmuz ayında 5 bin 500 TL’ye yükselttiğimiz net minimum fiyatı yüzde 54,7 artışla 2023 yılı için 8 bin 506 TL olarak belirledik. Ayrıyeten, taban fiyattan alınan gelir ve damga vergisi kesintisini kaldırdık ve bu uygulamayı tüm fiyat gelirleri için geçerli kıldık.
Böylece çalışanlarımızın maaş ve fiyatlarında ek artış sağlamış olduk. Taban fiyat takviyesini 400 TL’ye çıkararak patronlarımızın üzerindeki yükü hafiflettik.
“OECD ve G-20 ülkeleri ortasında en üst sıralarda yer alacağız”
Kamu çalışanlarımızı da enflasyona karşı ezdirmiyoruz. 2023 yılının birinci 6 ayı için refah artışıyla birlikte memur ve emekli maaşlarını yüzde 30 artırdık. İlaveten, en düşük emekli maaşını 3.500 TL’den 5.500 TL’ye çıkardık.
Bir yandan enflasyonla çaba konusundaki kararlılığımızı korurken başka yandan vatandaşımızın alım gücünü koruyan politikalarımızı, bundan sonra da sürdüreceğiz.
Diğer makro ekonomik göstergelerden büyümede 2022 yılını yüzde 5 civarında bir oran ile kapatıp, OECD ve G-20 ülkeleri ortasında en üst sıralarda yer alacağız.
“İhracatta Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık”
Büyüyen ekonomimizin işgücü piyasasına olumlu tesirleri devam etmektedir. 2022 yılı birinci on bir ayında istihdam 1 milyon 618 bin kişi artmış olup, Kasım prestijiyle toplam istihdam 31,6 milyon kişi ile tarihi yüksek düzeye ulaşmıştır.
İhracatta da 254,2 milyar dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. 2022 yılı Türkiye için turizmde de altın pahasında bir yıl oldu. 2022 yılında 51,5 milyon ziyaretçi ve 46 milyar dolar gelir bekliyoruz. Hükümetlerimiz periyodunda mali disiplinden de hiç feragat etmedik.
2022 yılında uygulanan sübvansiyonlara, enflasyonla gayret kapsamında vazgeçilen vergilere ve toplumsal kesitlere sağladığımız ek takviyelere karşın bütçe açığının GSYH’ye oranının OVP’de öngördüğümüz yüzde 3,4’ün epey altında gerçekleşmesini bekliyoruz. Böylelikle, son 20 yılın en yeterli bütçe performanslarından birine ulaşacağız.
AB tarifli borç stokunun GSYH’ye oranını da 2022 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 34,8’e kadar indirdik ki bu oran yüzde 60 olan Maastricht Kriterinin ve yüzde 86 olan AB ortalamasının epey hayli altındadır.
Şimdi de bugünkü hususumuz olan KGF paketlerinden bahsedeceğim. Bildiğiniz üzere, global çapta tedarik zincirinde değerli kırılmaların yaşandığı salgın devrinde Hazine Takviyeli Kefalet Sistemini ülkemizde hem ferdî hem ticari gereksinimlerin karşılanması noktasında değerli bir enstrüman olarak tesirli bir biçimde kullandık.
Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı önceleyen Türkiye İktisat Modeli kapsamında selektif bir yaklaşımla uygulamaya aldığımız kefalet paketleri ile işletmelerimizin finansmana erişiminde değerli bir misyon üstlendik. Bugüne kadar oluşturduğumuz 876 milyar liralık kredi hacmi ile 701 milyar liralık kullandırım sağladık.
Hazine Takviyeli Kefalet Sistemi
Şimdi ise Hazine Dayanaklı Kefalet Sistemi kapsamında değerli bir çalışmayı daha sivil toplum kuruluşları ve birliklerin yanı sıra gerçek dal ve finansal bölüm temsilcileri ile istişare ederek tamamlamış bulunmaktayız. Bu çalışmamızın sonucu olarak firmalarımızın sektörel seviyede gereksinimlerini tespit ettik.
Bu gereksinimlerin faal bir biçimde finanse edilerek ülkemizin üretim ve istihdam kapasitesinin geliştirilmesini; Türkiye İktisat Modelinde öngördüğümüz biçimde yüksek seviyede katma kıymet üretilmesini ve istikrarlı ihracat artışının sürdürülmesini amaçlıyoruz.
Selektif kredi siyasetimiz ile uyumlu olacak halde; Sayın Cumhurbaşkanımız evvel çiftçilerimize, dün de esnafımı muştular açıkladı.
Bugün de firmalarımızın kullanımına sunmayı amaçladığımız 200 milyar TL kefalet imkanı karşılığında yaklaşık 250 milyar TL kredi hacmi ile KOBİ’lerimiz başta olmak üzere birçok alanda faaliyet gösteren işletmelerimize değerli ölçüde finansman imkânını açıklıyoruz.
Bu imkânı oluştururken tüm paketlerimizde şu dört temel ögeye yer verecek formda bir yaklaşım sergiliyoruz:
- Teminat gereksinimine bağlı olarak bankaların içsel derecelendirme sistemine nazaran kefalet dağılımının gruplandırılması
Faturaya Dayalı ve Fatura Kayıt Sistemleri üzerinden denetim edilen kefaletlendirme yaklaşımı
Maksat Dışı Kullanımın Engellenmesi İçin Kara Liste Uygulaması
Birazdan ayrıntılarını paylaşacağım Bölgesel Odaklı KOBİ Takviye Paketi ve Teşebbüsçü Paketlerinden yararlanacaklar hariç olmak üzere kredi vadesi boyunca mevcut istihdamlarını azaltmayacağına dair taahhütte bulunmaları isteyeceğiz.
Bu yaklaşım kapsamında öncelikli olarak, başta KOBİ’lerimiz olmak üzere firmalarımızın finansmana erişimini büyük ölçüde kolaylaştıran kefalet imkânımızı daha faal bir tahsis siyaseti çerçevesinde kullandırmak istiyoruz. Bunun için yeni bir yaklaşım ortaya koyduk. Tüm bankaların içsel derecelendirme sistemlerini dikkate alan standart bir derecelendirme sistematiği oluşturduk.
Bu çerçevede firmaları; finansal sağlamlıklarına, geçmiş borç ödeme davranışlarına ve teminat gereksinimlerine nazaran beş küme halinde sınıflandırıyoruz. Buna nazaran firmalarımızı en yükseği birinci küme, en düşüğü beşinci küme olmak üzere beş küme halinde değerlendirmeye alışılmış tutuyoruz. Önümüzdeki periyotta Sistem kapsamında kullandırmak istediğimiz kefaletleri kredibilitesi olan lakin teminat yetersizliği bulunan üçüncü küme yüklü olmak üzere; ikinci ve dördüncü kümeye kullandırmayı planlıyoruz.
Kredibilitesi çok yüksek olan, teminat sorunu yaşamayan birinci küme firmalar ile kredibilitesi çok düşük olan beşinci kümeye ise katiyen kullandırım yapmıyoruz. Bu doğrultuda kefalet imkânımızın yüzde 60’ını üçüncü küme, yüzde 30’unu ikinci küme, yüzde 10’unu ise dördüncü kümede yer alan firmalara kullandırmayı planlıyoruz.
Bu kapsamda kullandırılan kredilere ait tüm harcamaların, Finansal Kurumlar Birliği Merkezi Fatura Kayıt Sistemi ve İştirak Bankaları Birliği İştirak Bankaları Fatura Kayıt Sistemi ile entegre edilmesi sayesinde ödemelerin direkt satıcılara yapılmasını sağlayacağız.
Bu sistem sayesinde fatura takipleri büsbütün elektronik ortamda yapılacak, kredilerin gaye dışı kullanımı değerli seviyede engellenecek, iptal edilen faturalar takip edilebilecek ve birebir faturanın birden fazla krediye bahis edilmesinin önüne geçilecek.
Sunduğumuz kredi ve kefalet imkanının maksat dışı kullanılması başta olmak üzere uydurma fatura ile belgelendirme, gerçeğe ters beyan, kredi ile döviz alınması ve bu kredi ile tıpkı bankadaki geçmiş kredi borçlarının kapatılması durumlarında affetmiyoruz.
“Kefalet oranını minimum yüzde 70 olarak uygulayacağız”
Bu durumlar için kara liste uygulamasını hayata geçirdik. Daha açık söylemek gerekirse, bu durumları tespit ettiğimiz firmaların Hazine Takviyeli Kefalet Sisteminden artık yararlanması kelam konusu olmayacaktır. Ayrıyeten fatura ile belgelendirme sürecinin düzgün işletilmemesi ve refinansman üzere durumlarda kredi verenlere de yaptırım uygulayacağız.
Birazdan ayrıntılarını paylaşacağım kelam konusu dayanak paketlerimizde ödemesiz periyot imkânının yanı sıra, kefalet oranını minimum yüzde 70 olarak uygulayacağız.
Ancak paketlerimizde öne çıkardığımız alanlara daha yüksek kefalet oranı ile kredi kullandırımı sağlıyoruz. Örneğin, başta bayan girişimcilerimiz olmak üzere tüm girişimcilerimize Sistem kapsamında azami oran olan yüzde 90 ile kefalet dayanağı sağlıyoruz.
Paketlerin detaylarından bahsetmem gerekirse;
Bugüne kadar açıkladığımız takviye paketleri ile firmalarımızın tüm sabit işletme harcamalarını destekleyerek 1 milyon 240 bin firmamıza 599 milyar TL işletme kredisi sağladık.
İşletme sarfiyatları dayanak paketi
35 milyar TL kefalet limitini haiz İşletme Sarfiyatları Takviye Paketi ile işletmelerimizin maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere tüm sabit masraflarına yönelik finansman dayanağı sağlıyoruz. Böylelikle, firmalarımızın faaliyetlerini sağlıklı bir formda sürdürmelerini hedefliyoruz.
Sistem kapsamında ihracatçı işletmelerimizi desteklemek için bugüne kadar yaklaşık 47 bin firmamıza 86,7 milyar TL ihracat kredisi kullandırdık. İhracatçı firmalarımıza her alanda takviye olduk ve olmaya devam ediyoruz.
Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Takviye Paketi
Bu çerçevede, 35 milyar TL kefalet limitini haiz Döviz Kazandırıcı Faaliyetleri Takviye Paketi ile ülkemizde bu alanda faaliyet gösteren başta KOBİ’lerimiz olmak üzere tüm firmalarımızı destekleyerek mevcut ihracatçı firma sayısını ve gerçekleştirilen ihracat hacimlerini artırarak cari açığın azaltılmasına katkı sunmayı amaçlıyoruz.
Sürdürülebilir kalkınma için yatırımların değerini hepimiz biliyoruz. Bu bakış açısıyla, sistem kapsamında yaklaşık 16 bin firmamıza 42,7 milyar TL direkt yatırım kredisi kullandırdık.
Yatırım – Proje Finansmanı Takviye Paketi
Bugün de 20 milyar TL kefalet limitini haiz Yatırım – Proje Finansmanı Dayanak Paketi ile ülkemizde her alanda yatırımları destekleyerek sürdürülebilir üretimi arttırmayı planlıyoruz. Bu kapsamda Yatırım Teşvik Dokümanı almış olan firmalarımıza daha yüksek meblağlarda kredi imkânı sağlayarak nitelikli yatırım alanlarını güçlendirmeye kararlıyız.
İmalat Sanayiine yapılan yatırımların ekonomik büyüme ve istihdam artışına katkı sağlayacağının farkında olarak, sistem kapsamında kullandırılan kredilerin yaklaşık %38,3’ünü imalat kesiminde faaliyet gösteren firmalarımıza kullandırdık. Birebir vakitte sistem kapsamında yürürlüğe aldığımız tüm takviye paketlerimiz ile direkt ve dolaylı olarak istihdamı destekledik.
Bu çerçevede, 15 milyar TL kefalet limitini haiz İmalat Sanayii Dayanak Paketi ile ülkemiz imalat sanayiinde verimlilik, üretim, istihdam ve ihracat artışını sağlayarak imalat sanayii kesiminde yer alan yatırımları destekleyeceğiz. İhracata katkısı yüksek, kredibilitesi düzgün olan ve yaptığımız tahliller sonucunda öne çıkan kesimleri destekliyoruz.
EYT Takviye Paketi
25 milyar TL kefalet limitini haiz EYT Takviye Paketi ile patronlarımızın EYT sürecinde kıdem tazminatı yükünü hafifletmeyi amaçlıyoruz.
Bölgesel odaklı KOBİ paketi
10 milyar TL kefalet limitini haiz Bölgesel Odaklı KOBİ Dayanak Paketi ile imalat sanayi öncelikli olmak üzere işletmelerin yatırım, istihdam ve ihracat odaklı projelerine dayanak sağlayarak, bulundukları bölgenin ekonomik kalkınmasına katkı veriyoruz. Ayrıyeten, işletmelerde yeşil dönüşüm ve kaynak verimliliğini güçlendirerek ve KOBİ’lerin işletme harcamalarına dayanak oluyoruz.
Biliyorsunuz start-uplar yenilikçilik ve teknolojik dönüşüme öncülük ederek çok kısa müddette unicorn(yunikorn) olarak tanımlanan büyük şirketlerin ortaya çıktığı girişimcilik ekosisteminin kıymetli bir modülüdür.
Bu şuurla girişimcilerimizin ve bilhassa ülkemizin geleceği gençler ile toplumumuzun temeli olan bayanların ekonomik hayata kendi kuracakları işletmeler ile katılmalarını destekliyoruz.
Bugüne kadar sistem kapsamında bayan ve genç teşebbüsçüler özelinde 3 bin 878 firmaya 2,2 milyar TL kredi kullandırdık. Artık bahsedeceğim 2 adet dayanak paketinin maksat kitlesini; start-uplar, genç ve tekno teşebbüsçüler başta olmak üzere tüm teşebbüsçüler oluşturuyor.
Girişimci Dayanak Paketi
4 milyar TL kefalet limitini haiz Teşebbüsçü Dayanak Paketi ile girişimcilik ekosistemini geliştirerek, genç ve tekno girişimcilerimizin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılmasını sağlayarak yenilikçiliği ve yüksek teknoloji üretimini destekleyeceğiz.
Kadın Teşebbüsçü Takviye Paketi
4 milyar TL kefalet limitini haiz Bayan Teşebbüsçü Dayanak Paketi ile yeni bir işyeri açmak isteyen ya da bir iş fikrine dayalı olarak faaliyet gösteren gerçek kişi/tüzel kişi işletme sahibi bayan girişimcilerimizi ve bayan kooperatiflerimizi destekleyerek bayan girişimciliği ekosistemini güçlendirmekte kararlıyız.
Hâlihazırda bayan yöneticisi bulunan firmalarımızı destekleyen kefalet paketimize bu yeni paketi ek ederek bayanlarımıza finansmana erişim bağlamında olumlu ayrımcılık yapmaya devam ediyoruz.
Yeşil Dönüşüm ve Güç Verimliliği Takviye Paketi
7 milyar TL kefalet limitini haiz Yeşil Dönüşüm ve Güç Verimliliği Takviye Paketi ile iklim değişikliğinin yol açacağı sıkıntıların ülkemiz iktisadı için getirdiği riskleri bertaraf edecek ve yeşil dönüşümü amaçlayan projeler için KOBİ ölçekli firmaları destekleyeceğiz.
Ayrıca, üretim kalitesi ve ölçüsünün düşüşüne yol açmadan güç tüketiminin azaltılmasını amaçlayan yatırımları destekleyerek güç verimliliğine katkı sağlayacağız.
Teknoloji takviye paketi
Biliyorsunuz Sayın Cumhurbaşkanımız 1 Milyon İstihdam Projesi Kamuoyu Bilgilendirme Programı kapsamında yaptığı konuşmada 4 milyar TL kefalet limitini haiz Teknoloji Dayanak Paketini kamuoyu ile paylaşmıştı.
Bu paket ile teknoloji alanında yazılım, blockzinciri, yapay zeka, akıllı kent, giyilebilir teknolojiler, felaket kurtarma merkezleri ve bulut bilişim hizmetleri üzere muhakkak alanlarla hudutlu olmak üzere teknoloji firmalarımızı desteklemeyi öngörüyoruz.
Destek paketinden Proje kapsamında kefalet imkânından sadece Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde konseyi işletmelerimizi destekliyoruz.
Dijital dönüşüm takviye paketi
1 milyar TL kefalet limitini haiz Dijital Dönüşüm Takviye Paketi ile KOBİ’lerin dijital dönüşüm süreçlerini tamamlamasını sağlamayı hedefliyoruz. İnternet altyapısı konseyimi ve kiralanması, donanım ve yazılım alımı/kiralanmasına ait masraflar, donanım dayanağı ve yazılım lisans sarfiyatlarına ait harcamaları destekleyeceğiz.
Eğitim dayanak paketi
10 milyar TL kefalet limitini haiz Eğitim Dayanak Paketi ile işçi masraflarını ödemekte zahmet çeken özel okullara finansman takviyesi sağlayarak faaliyetlerini sağlıklı bir halde sürdürmelerine takviye olacağız.
Yeni Meskenim programı inşaat dayanak paketi
20 milyar TL kefalet limitini haiz Yeni Konutum Programı İnşaat Takviye Paketi ile orta gelir kümesine hitap eden konut arzının artırılabilmesi için konut üreticilerine uygun maliyetli finansman imkânı sağlayacağız. Paket kapsamında yararlanıcılar projelerini Yeni Meskenim Programı kapsamında yapmayı taahhüt edecek. Birebir vakitte, bankayla projenin tamamlanmasına yönelik Garantörlük Kontratı imzalayacak. Müteahhitleri, bu kaideleri sağlamaları halinde destekleyeceğiz.
Konut inşaat dayanak paketi
10 milyar TL kefalet limitini haiz Konut İnşaatı Dayanak Paketi ile inşaat kesiminde arz/talep uyumsuzluğunu ortadan kaldırılması maksadıyla tamamlanmamış projesi olan küçük ve orta ölçekli inşaat firmalarımızı destekleyeceğiz.
Burada şunu da belirtmek istiyorum, piyasa gereksinimlerini titizlikle tahlil etmeye ve gözlemlemeye devam edeceğiz. Kullanımlara bağlı olarak ek paket limitleri ile işletmelerimizin finansman gereksinimlerini karşılamaya devam edeceğiz.
Tekrar altını çizmek istiyorum ki fatura ile belgelendirme süreçlerini kredi verenler ve KGF titizlikle takip edecektir. Maksat dışı kullanıma katiyetle müsaade vermeyeceğiz ve bunun için gerekli yaptırımları uygulamaktan kaçınmayacağız.
Bu bağlamda, ehemmiyet arz eden bir öteki konu ise kredibiliteye nazaran yaptığımız gruplamaya kredi verenlerimizin azami itina göstermesi gerekmektedir.
Firmalarımızın kredibilitesini elbette bankalarımız tespit edecektir. Lakin kaynak tahsisinin hedeflerimizle uyumlu olması için yaptığımız segmentasyona uyulması kıymet arz etmektedir.
Tüm bu çabalarımız Türkiye İktisat Modeli ile ivme kazanan kalkınma atağımızı bir ileri düzeye taşımak ve ülkemizin güçlü yarınlarını beraberce inşa etmektir.