Meral Candan – Ada Mercan
Bursa’daki ‘çöp ev’de yarı baygın halde bulunduğunda C.M.A., yalnızca 17 kilo ve 138 santimetre uzunluğundaydı. Bir deri bir kemik kalan, saçları ve tırnakları uzayan, bedeninde yaralar bulunan, besin yetersizliğinden ve bakımsızlıktan hareket etmekte zorlanan bu çocuk, şimdilerde Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’nde tedavi görse de hakkındaki tartışmalar devam ediyor.
Dokuz yaşında olduğu halde okula gitmeyen, okuma yazması olmayan C.M.A.’nın mecburî eğitimden nasıl uzak kaldığı, bu mevzuda devlet kurumlarının ihmali olup olmadığı soruları yanıtlanmayı bekliyor.
ÇOCUK ‘YURT DIŞINDA’ DENİLDİ
Bursa’nın Nilüfer ilçesi Görükle Sakarya Mahallesi’nde bulunan bir apartmanda dairesi olan Aydın S., meskenini 1 Temmuz 2020’de Kamuran Pınar A.’ya kiraya verdi. Fakat yaklaşık bir yıl boyunca Kamuran Pınar A. kira ödemesi yapmadı. Bunun üzerine Aydın S., avukatı aracılığıyla türel yollara başvurdu. Mahkemenin meskenin tahliyesine karar vermesi sonucu 24 Temmuz’da yetkililer dairenin kapısını çilingir yardımıyla açtı. Konutun her yanının çeşitli çöplerle dolu olduğunu gören yetkililer, paklık için Nilüfer Belediyesi gruplarına haber verdi. Belediye grupları meskenin paklığı sırasında kilitli bir odada baygın bir formda yatan bir çocuk buldu. Fiziken epey makus durumda olan çocuk, Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’ne kaldırıldı. Daha sonra tedavi için Akdeniz Üniversitesi Hastanesi’ne gönderildi.
C.M.A’nın annesi Yasemin A., kardeşi Kamuran Pınar A.’nın çocuğunu kaçırdığını sav ederken, Kamuran Pınar A. da Yasemin A.’nın çocuğun bakımını üstlenmediğini ileri sürdü. Her iki tarafın karşılıklı suçlamaları ve sözleri basında yer almaya devam ediyor. Bu süreçte gerek toplumsal medyada gerekse de medyada en çok tartışılan mevzulardan biri de C.M.A.’nın nasıl olup da dokuz yaşına kadar okula gitmediği, bir biçimde devlet kurumlarının ‘gözünden kaçtığı’ oldu. Birgün gazetesinde Mustafa Bildircin imzalı haberde C.M.A.’nın Antalya’nın Aksu ilçesine bağlı Kemerağzı Mahallesi’ndeki Necati Başkırt İlkokulu’nun birinci sınıfına kaydettirildiği, çocuğun devamsızlığı üzerine 2019 yılında okul müdür yardımcısı ve sınıf öğretmeninin çocuğun adresine gidip denetim ettiği bilgisi yer aldı. Buna nazaran, çocuğun “yurt dışında” olduğu söylendi ve bahisle ilgili okul yetkilileri tutanak tuttu. Kelam konusu tutanaktan yola çıkarak okul yöneticilerinden devletin ilgili kurumlarına kadar bir ihmalin olup olmadığı sorusuna yanıt aradık.
‘TUTANAK İLÇE EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ’NDE KALMIŞ’
Resmi Gazete’de 26 Temmuz 2014 yılında yayınlanan Ulusal Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 18. Hususu, ç bendinde bahisle ilgili şu sözler yer alıyor: “Yurt dışına giden öğrencilerin yurt dışı adresi, okul idaresince e-Okul sistemine işlenir. Bakanlıkça yurt dışındaki okullara devamlarının sağlanmasıyla ilgili önlemler alınır. Bu durumdaki yahut yurt dışında adresi tespit edilemeyen öğrencilerin kayıtları, yaşları tahsil çağı dışına çıkıncaya kadar e-Okul sisteminde pasif hâle getirilir.”
Buna nazaran, C.M.A.’nın yurt dışında olduğuna dair tutanak tutulmasının yanı sıra yurt dışı adres bilgisi de alınmış olmalı. Ayrıyeten tutanak, çocuğun takibi için ilgili kurumlara iletilmeli. Antalya Vilayet Ulusal Eğitim Müdürü Emre Çalışkan, çocuğun “yurt dışına çıktı” diye hakkında kayıt tutulduğunu teyit ederken hususla ilgili bakanlığın soruşturma başlattığını belirtti. Lakin Çalışkan kelam konusu evrakın kendilerine gelmediğini de kelamlarına ekledi. Çalışkan, “Çocuğun öbür bir kente gitmiş olduğu tespit edilseydi, biz o ilin valiliğine yazı yazardık. Öğrencinin gittiği kentin valiliği de araştırma yürütürdü. Lakin bu olayda çocuğun yurt dışına çıktığı söylenmiş ve o biçimde kayıt tutulmuş. Kayıt da İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğü’ne gönderilmiş. Diğer bir kente yazı yazılmayacağı için de belge orada kalmış” diye konuştu.
Çalışkan’ın işaret ettiği üzere İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğü’ne ulaşmak istedik. Fakat telefonumuza cevap veren olmadı.
‘İHMALLER ZİNCİRİ VAR’
Milli Eğitim Bakanlığı’nın devamsızlık yapan öğrencilere yönelik uyguladığı bir prosedür var. Buna nazaran, devamsızlık yapan öğrenciyle ilgili velisine dört kere mektup yazılıyor. Dördüncü mektuptan sonra öğrencinin ikametinin bulunduğu mahallenin muhtarına yazı gönderiliyor. Akabinde da okul müdür yardımcısı ve sınıf öğretmeni, muhtarla birlikte adrese giderek tespitte bulunuyor. İmzalanan tutanak, okul müdürü tarafından bölgenin İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğü’ne, oradan da Vilayet Ulusal Eğitim Müdürlüğü’ne gönderiliyor. Öğrencinin gittiği belirtilen kentteki adresine ulaşılamıyorsa 81 vilayetteki bütün okullara vatandaşlık numarasıyla bildirim yapılarak, hangi okulda kaydının olduğu tespit edilmeye çalışılıyor.
Ciddi ihmaller zinciri olduğunu söyleyen Sönmez, “Bu olayda okuldan Ulusal Eğitim Bakanlığı’na, İçişleri Bakanlığı’na kadar ihmaller var. İhmal, tek bir olayla da sonlu değil. Eğitim sisteminde bu tıp çok sayıda hadiseyle karşılaşıyoruz. Ailelerinin okula göndermediği çocuklar, mevsimlik personellik yapan, kimisi kayıt dışı, göçmen ailelerin çocukları, aileleriyle yurda gelmiş yabancı asıllı öğrenciler ve gibisi pek çok çocuk eğitim hakkından yoksun kalıyor ve denetlenmiyor. Yönetmelikte yazan para cezası uygulanmıyor. Bu mevzuda sağlıklı bilgi paylaşılmıyor. Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın elinde olduğunu da sanmıyorum” dedi.