Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizini geçen hafta 100 baz puan indirimle yüzde 12’ye çekerken, karar metninde belirtildiği üzere, ‘sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal şartların destekleyici olması değer arz’ ettiğinden bu karar alındı. Lakin kredi faizlerinde ticari tarafta bankalara yapılan düzenlemelerle düşüş görülse de tüketici kredilerinde birebir ivme görülmüyor.
Bankaların tüketici kredilerinde yüzde 60’a varan oranlar görülüyor.
Enflasyona alım gücü vatandaşların kredi tarafından takviye almak istemesi değerliye mal oluyor. Gereksinim kredilerinde yıllık yüzde 27 ila 60 aralığında faiz oranları değişirken, yükselen mesken fiyatlarına karış kredi gereksinimi artanlar için de konut kredisi faizleri yüzde 15 ila 49 aralığında görülüyor.
Kamu bankalarındaysa sıfır konuta yüzde 1,20, ikinci el konuta yüzde 1,29 oranında olan krediler bulunsa da alınmasının güç olduğu belirtiliyor.
TCMB, sisteminde kredi faiz oranlarında ticari kredilerin konut kredilerini yakaladığı görülürken, konut kredilerinde siyaset faizinin düşüşüne rağmen yükseliş dikkat çekiyor.
En yüksek oran muhtaçlık kredilerinde olurken, KMH (kredili mevduat hesabı/ek hesap da denilen bankacılık ürünü) ile oran bir ölçü düşüyor. Taşıt kredisi, gereksinim kredilerini takip ederken, 2 aylık süreçte ticari kredilerin yüzde 30’un üzerinden 20’ler geldiği görülüyor.
Dikkat çekense son 2 yıldır yatay bir bantta ilerleyen geçen yıl ki faiz indirimlerine yansısı dahi hudutlu kalan konut kredisi faizleri oluyor. Ağustos ayı sonunda bu yana yükselişe geçen mesken kredilerinin faiz oranı ticari kredi oranlarını aşarak yüzde 21’e yaklaşıyor.
Düşük faiz uygulaması kamu bankaları eliyle olsa da kredilerin kullanımlarında sınırlamalarla hacimlerde görülmüyor.
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk haberine göre, kimi kamu bankalarında 200 bin TL’nin üzerinde konut kredisi dahi verilmediği belirtiliyor. Mesken fiyatlarının milyon bandında olduğu düşünüldüğünde bu oran kâfi görülmüyor.
Finansmana ulaşımda problem yaşayan asıl kesim KOBİ’lerin kredi maliyetleri yüzde 50’leri bulurken, TCMB düzenlemeleri sonrası bankalar da kredi vermede isteksiz oluyor.
TCMB’nin düzenlemeleri sonrası ticari kredi faizlerinin yüzde 30’u aşması bankalara maliyet yükleyince, bankalar da kredi tahsis fiyatı ve yüksek kurullarla telafiye giderken, geçen hafta tüketici tarafından yapılan düzenleme de bu masrafları ferdî kredilerde sınırlayınca, oranlar yükseliyor.