CHP Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Özgür Karabat, toplumsal medya hesabından dış borçlanmaya ait ihtarlarda bulundu.
Nisan 2022 tarihinden bu yana, iç borçların faiz ödemelerinin anapara ödemelerinden fazla olduğuna dikkat çeken Karabat, dış borçlanmadaki endişe veren tabloyu gözler önüne serdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ortaklarına ihtarlarda bulunan Karabat, kelam konusu açıklamalarında şu sözleri kullandı:
DIŞ BORÇLANMA BU TÜRLÜ DEVAM EDERSE, ÖDEMELER İSTİKRARI KRİZİNE YOL AÇAR
1- Türkiye sessiz ancak çok riskli bir devirden geçiyor. İç ve dış borçlanma yıldan yıla artıyor. İktisadi bağımsızlığı yok eden bu durum, ülkenin gerçek manada beka sorunu haline geliyor.
2- Nisan 2022 tarihinden bu yana, iç borçların faiz ödemeleri, anapara ödemelerinden fazla. Bütün borçlarını bugün ödemek istese, 100 liralık anapara borcuna karşılık Hazine’nin 134 lira faiz ödemesi yapması gerekiyor.
“VAHİM BİR TABLO VAR”
3- Dış borçlanmada da vahim bir tablo var. Aralık 2024 Kamu Borç İdaresi Raporu, Ocak-Kasım ortasındaki anapara ve faiz ödemelerinin projeksiyonlarını içeriyor. Kamu geçen yılın 11 ayında 9,7 milyar dolar anapara, 6,7 milyar dolar faiz olmak üzere 16,4 milyar dolar dış borç servisi yapmış.
4- Daha evvel yayınlanan Kamu Borç İdaresi raporlarına baktığımızda, çok daha düşük dış borç ödemeleri yapıldığını görüyoruz. Hazine 2003 yılında toplam 11 milyar dolar dış borç servisi (anapara + faiz ödemesi) yapmış. 2017 yılına kadar 10-11 milyar dolar civarında ödemeler yapıldı. Başkanlık sistemi sonrası dış borç servisi tırmanıyor.
“YILLIK TOPLAM 17 MİLYAR DOLARI GEÇİYOR”
5- 2021 yılından sonra süratli artış başladı ve o yıl 12 milyar doları aşan dış borç servisi gerçekleşti. 2024 yılı Aralık ayında yalnızca bir milyar dolar borç servisi yapılmış olsa, yıllık toplam 17 milyar doları geçiyor.
6- 2025 tablosu ise daha vahim. Hazine 2025 yılı için Ocak-Kasım devrine ilişkin ödeme projeksiyonlarını yayınladı. Bu yılın 11 ayında 12,9 milyar dolar anapara, 6,6 milyar dolar faiz olmak üzere 19,5 milyar dolar dış borç servisi yapılacak.
7- 2024 Aralık ayı için yaptığımız varsayımı Aralık 2025 ayı için de yapsak toplam ödeme ölçüsü 20,5 milyar dolara ulaşacak demektir. Sistemi sürdürebilmek için bir yandan iç borcun faizleri patlatılırken, başka yandan dış borçlanma tepeden tepeye koşuyor.
“KAMU, BORÇ GERİ ÖDEMELERİ İÇİN YENİ BORÇ ALIYOR”
8- Alınan borçlar katma bedel yaratan, döviz getiren yatırımlara harcanmadı. Kamu, borç geri ödemeleri için yeni borç alıyor. Carry-trade ile gelen sıcak paralar ile şişirilmiş Merkez Bankası rezervlerine güveniyorlar.
9- Dış borç servisinin artması ve faize gelen sıcak paranın büyüklüğü, en ufak krizde Türkiye’nin ödemeler istikrarını alt üst edebilir. Türkiye’nin bağımsızlığını dahi etkileyecek bu durum, jeopolitik ödünler verilmesine neden olur.
“HALKI KANDIRAMIYORSUNUZ”
10- Erdoğan ve ortakları yolun sonuna geldiklerini çok uygun bildikleri için farklı gündemlerle gerçekleri gizlemeye çalışıyorlar. Halkı kandıramıyorsunuz. Borçlar ve ödünlerle gidecek yolunuz kalmadı. Uyarıyorum, yol yakınken buradan dönün.
